بررسی سطح سرمی ویتامین b۱۲، folate و هموسیستئین در سالمندان سالم تهرانی

زمینه و هدف: از آنجائیکه جذب کوبالامین اغلب در سالمندان کاهش می یابد، کمبود ویتامین b12 یکی از مشکلات شایع در این افراد است. تحقیقات اخیر نشان می دهند که میزان ناکافی ویتامین b12 ممکن است خطر ابتلا به بیماری های آترواسکلروتیک و نورودژنراتیو را افزایش دهد. در حال حاضر صاحبنظران متعدد تغذیه توصیه به مونیتورینگ وضعیت b12 در سالمندان و تعیین افراد در معرض خطر در مراحل اولیه می نمایند. هدف مطالعه حاضر، بررسی وضعیت b12، اسید فولیک و هموسیستئین و ارتباط آن ها با یکدیگر در سالمندان سالم تهرانی است. روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت مقطعی بر روی سالمندان سالم انجام شد. تعداد 232 سالمند با محدوده سنی 65 تا 90 سال و میانگین 73 سال بر اساس ضوابط ورود به مطالعه انتخاب شدند و اطلاعات مورد لزوم، با انجام مصاحبه و معاینه و سطوح سرمی هموسیستئین، فولات و ویتامین b12، با نمونه گیری خون و انجام آزمایش های لازم، گردآوری شدند. برای مقایسه سطح متغیر های خونی نامبرده شده در زیر گروه ها، از آزمونchi–square و student’s t-test استفاده شد و عدد p کمتر از 05/0ارزشمند در نظر گرفته شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss 11.5 مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: متغیرها در 232 سالمند شامل 102 مرد (44%) و 130 زن (56%) مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین مقدار b12 سرم، 295 پیکوگرم در میلی لیتر با انحراف معیار 170 بود. 10% موارد، مقدار b12 کمتر از 119 و 18%، مقادیر کمتر از 160 پیکوگرم در میلی لیتر داشتند. کمبود b12 با افزایش سن تشدید می یافت (p=0. 000) و این کمبود با جنس ارتباطی نداشت (p=0. 85). مقدار میانگین فولات سرم 8 نانوگرم در میلی لیتر با انحراف معیار 9/4 بوده است و 5/9% افراد مقادیر فولات کمتر از نرمال داشتند که با سن (p=0. 06) و جنس (p=0. 31)ارتباطی معنی دار نداشته است. میانگین مقدار هموسیستئین (hcy) 3/19 میکرومول در لیتر با انحراف معیار 1/7 بوده است. مقدار hcy در 6/33% افراد، بالاتر از 20 و در 67% افراد، بالاتر از 15 میکرومول در لیتر بوده است ولی ارتباط معنی دار با افزایش سن در بین گروه های سالمند نداشته است (p=0. 23). 2/42% مردها و 7/27% زن ها مقادیر hcy بالاتر از 15 میکرومول در لیتر داشته اند که باp=0.005 از نظر آماری نیز معنی دار بوده است. بین مقدار هموسیستئین با ویتامین b12 ارتباط آماری معنی دار و معکوس وجود داشته است (r= - 0.33 و p=0.000). ارتباط آماری معنی دار و معکوسی نیز بین مقدار هموسیستئین و اسید فولیک در مطالعه حاضر وجود داشت (r= - 0.20 و p=0. 002).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که شیوع هیپرهموسیستئینمی و کمبود b12 و فولات در سالمندان تهرانی کمتر از کشورهای دیگر نیست و به نظر می رسد شیوع b12 به صورت کمبود عملی (functional) بیش از کشورهای غربی باشد، بنابراین پیشنهاد می شود که از ترکیبات مکمل بخصوص ویتامین های گروه b در سالمندان به صورت منظم به شکل داروئی یا در غذاهای تقویت شده استفاده گردد.